Nazwa nekropolii

Cmentarz Kiemskiego Punktu Przesyłowego

Lokalizacja

Republika Karelia/ rejon kiemski / os. Raboczeostrowsk

Przystanek autobusowy „Pristań”, w odległości 3 km od przystani.

Krótki opis

Cmentarz Kiemskiego Punktu Przesyłowego (Oddział Obozu Sołowieckiego, na lądzie stałym) znajduje się w odległości 3 km na północny zachód od. osiedla Raboczeostrowsk, rejon kiemski, Republika Karelia. W latach 20. i 30. chowano tu więźniów zmarłych w Kiempierpunkcie. Brak pełnej listy osób pochowanych, znane są pojedyncze nazwiska. Po roku 1939 cmentarz nie był używany. Zachował się nagrobek na mogile R.P.Truby (1902-1928). W roku 1995, z inicjatywy NIC „Memoriał” w Sankt Petersburgu i przy wsparciu administracji rejonu kiemskiego oraz Karelskiej Funadacji Inicjatyw Humanitarnych, na tylnej stronie tegoż nagrobka umocowano marmurową tablicę z napisem [w języku rosyjskim]: „Здесь покоятся узники Соловецкого лагеря особого назначения, жертвы политических репрессий 1920–30-х годов” [Tu spoczywają więźniowie Sołowieckiego Obozu Specjalnego Przeznaczenia, ofiary represji politycznych lat 20. i 30.”]. W roku 2003, staraniem kiemskiego klasztoru należącego do Monastyru Sołowieckiego, ustawiono krzyż z napisem [w języku rosyjskim]: „Святым мученикам за веру и безвинным страдальцам” [Świętym Męczennikom za wiarę i tym, którzy niewinnie cierpieli”]. W roku 2011 u podstawy krzyża ustawiono symboliczny nagrobek M.M.Taube. Dokumentacja fotograficzna z 10-08-2011.

Odnośnik do Google map

odnośnik

Opis (wygląd zewnętrzny)

Cmentarz znajduje się w lesie, w miejscu trudno dostępnym (drogi nieprzejezdne, trudne dojście dla pieszych). teren nie jest ogrodzony, granice cmentarza nie są oznaczone, na miejscu widoczne są charakterystyczne zapadliska gleby w miejscach grobów ułożone rzędami. W południowo-zachodniej części cmentarza zachował się jeden marmurowy nagrobek z lat 20., obok niego znajduje się wpółzniszczone drewniane ogrodzenie (240×140 cm)i współczesny drewniany pamiątkowy krzyż.

Typologia obiektów

nekropolie/cmentarze obozowe

Znacznik tematyczny

obóz

życie w niewoli/śmierć i pogrzeby

Krajobraz

Równina morenowa, wtórny, krzaczasty las świerkowo-brzozowy.

Obszar

nie określony

Granice

nie określone

Lata pochówków

Lata 20. i 30. XX wieku.

Od kiedy dokładna data

Do kiedy (dokładna data)

Kto jest pochowany

Więźniowie Kiemskiego punktu Przesyłowego (Oddział Obozu Sołowieckiego na lądzie stałym).

Informacje o pochowanych (w tym spisy)

Znane są pojedyncze nazwiska.

Rodzaj pochówku

Groby indywidualne i grupowe.

Stan zachowania

Zachował się jeden nagrobek R.P.Truby.

Liczba pochowanych osób

Ogólna liczba nie jest znana.

Prace poszukiwawcze

Ekspedycja Centrum Naukowo-Informacyjnego „Memoriał” w Sankt Petersburgu, 1994.

Ekspertyza

Nie była prowadzona.

Powtórne pochówki

Nie było

Opiekun

brak

Znaki pamięci

Nagrobek R.P. Truby (lata 20. XX wieku), tablica pamiątkowa (1995), krzyż pamiątkowy (2003), nagrobek M.M.Taube (2011).

Status

brak

Legenda (opis szczegółowy)

Cmentarz Kiemskiego Punktu Przesyłowego (oddział Obozu Sołowieckiego, na lądzie stałym) znajduje się w odległości 3 km na północny zachód od. osiedla Raboczeostrowsk, rejon kiemski, Republika Karelia. W latach 20. i 30. chowano tu więźniów zmarłych w Kiempierpunkcie (Wyspa Popowa). Od jesieni 1939 roku, po zamknięciu Obozu Sołowieckiego i Sołowieckiego Więzienia, cmentarz nie był używany. Wysoka śmiertelność więźniów w punkcie przesyłowym była spowodowana jego specyfiką – jako miejsca krótkotrwałego pobytu osadzonych, zwłaszcza w okresie zimowym, po zamknięciu sezonu żeglugowego: przepełnienie baraków, brak łaźni (bani), niedostatek wody pitnej (woda na Wyspę Popowa była dostarczana w beczkach). Antysanitarne warunki (wszy, pluskwy, stłoczenie więźniów) powodowały zwiększenie liczby zachorowań i epidemie. W wspomnieniach pojawiają się informacje wiadomo o kilku epidemiach tyfusu plamistego, które wystąpiły w latach 1926-1930. Prawdopodobnie te właśnie epidemie zachowały się w pamięci miejscowej ludności i dały nazwę cmentarza „Cholerka” (nazwa ta funkcjonowała aż do początku lat 80). Więźniowie byli chowani z reguły w oddzielnych grobach. Brak jest pełnej listy osób tu pochowanych, znane są tylko pojedyncze nazwiska. W wielu przypadkach krewni zmarłego brali udział w pogrzebie, samodzielnie stawiali wtedy nagrobki na mogiłach swoich bliskich. Taki przypadek miał miejsce w lutym 1930 roku – Je.S.Nadieżdina przyjechała na widzenie do swojego umierającego męża, kapłana W.F.Nadieżdina (do połowy lat 30. krewnym zezwalano na widzenia z więźniami Kiemskiego Punktu Przesyłowego), a po jego śmierci zezwolono jej na nocne modlitwy przy zmarłym, a także na pochówek w obrządku prawosławnym (nagrobek W.F.Nadieżdina na cmentarzu Kiempierpunktu nie zachował się). Latem 1928 roku w tymże punkcie przesyłowym zmarła R.P.Truba; do dnia dzisiejszego na cmentarzu zachował się marmurowy nagrobek z napisem: „Раиса Панкратьевна Труба. сконч. 7 июня 1928 г. на 25 г. Спи родная, юная страдалица. Мама” [„Raisa Pankratiewna Truba. zm. 7 czerwca 1928 r. w wieku 25 lat. Śpij kochana, młoda męczennico. Mama”]. Prawdopodobnie nagrobek postawiła matka R.P.Truby, wkrótce po jej śmierci i bezpośrednio na jej grobie (możliwe jest także, że matka wzięła udział w pogrzebie). Wykluczyć jednak nie można, że pomnik został postawiony później i w miejscu umownym. Według miejscowych mieszkańców nagrobek istniał już w latach 40. Cmentarz stopniowo ulegał zniszczeniu i nagrobek R.P.Truby stał się swoistym znakiem rozpoznawczym, według którego można było znaleźć miejsce gdzie znajdował się cmentarz. Tak było końcem lat 60., kiedy do Kiemu przyjechała T.P.Wasiliewa, córka śpiewaka operowego P.D.Wasiliewa, aby odszukać grób ojca zmarłego w roku 1929 w Kiemskim Punkcie Przesyłowym - skierowano ją właśnie do nagrobka Truby.

W roku 1993 również ekspedycja CNI „Memoriał” zlokalizowała miejsce, w którym znajduje się cmentarz, dzięki nagrobkowi. Z upływem czasu nagrobek na mogile R.P.Truby zaczął być traktowany jako wspólny pomnik wszystkich pochowanych na obozowym cmentarzu Kiemskiego Punktu Przesyłowego. Miejscowi mieszkańcy twierdzą, że ludzie przyjeżdżający tu w poszukiwaniu swoich krewnych i bliskich, składali pod nim kwiaty. W roku 1995, z inicjatywy NIC „Memoriał” w Sankt Petersburgu (dyr. W.Iofe) i przy wsparciu administracji Raboczeostrowska (przew. samorządu A.D.Kokkow) oraz Karelskiej Fundacji Inicjatyw Humanitarnych (prezes Je.M.Nikonow), na tylnej stronie tegoż nagrobka umocowano marmurową tablicę z napisem [w języku rosyjskim]: „Здесь покоятся узники Соловецкого лагеря особого назначения, жертвы политических репрессий 1920–30-х годов” [Tu spoczywają więźniowie Sołowieckiego Obozu Specjalnego Przeznaczenia, ofiary represji politycznych lat 20. i 30.]”. Tablicę uroczyście odsłonięto 14-06-1995 r. Wtedy wybudowano także drewniane ogrodzenie oddzielające cmentarz od polnej drogi. W roku 2003 , z inicjatywy jeromonacha Simeona (Chusamudtinowa) z leżącej niedaleko części Monastyru Sołowieckiego , na miejscu pochówków ustawiono krzyż z napisem [w języku rosyjskim]: „Святым мученикам за веру и безвинным страдальцам” [Świętym Męczennikom za wiarę i tym, którzy niewinnie cierpieli”]. W roku 2011 W.M.Fiedotow (wnuk M.M.Taube) u podstawy krzyża ustawił symboliczny nagrobek M.M.Taube (1899-1929). Uroczystości żalobne odbywały się na cmentarzu w czasie obchodów Dni Pamięci Więźniów Obozów Sołowieckich w latach 1995, 1996, od roku 2003 odbywają się regularnie prawosławne msze za dusze zmarłych.

Uroczystości

Dni Pamięci Więźniów Obozów Sołowieckich w czerwcu 1995, czerwcu 1996, od roku 2003 odbywają się regularnie prawosławne msze za dusze zmarłych.

Ograniczenia dostępności

Wstęp swobodny.

Osoby

Wasiliew Paweł Dmitrijewicz, pochowany

Wasiliewa Tatiana Pawłowna, odwiedzała miejsce pochówku ojca

Iofe Wieniamin Wiktorowicz, inicjator umieszczenia tablicy pamiątkowej

Kokkow Alieksiej Dmitrijewicz, uczestnik umieszczenia tablicy pamiątkowej

Nadieżdin Wasilij Fiodorowicz, pochowany

Nikonow Jewgienij Michajłowicz, umieszczenia tablicy pamiątkowej

Symeon jeromonach (Chusamudtinow), inicjator ustawienia pamiątkowego krzyża

Smirnow Alieksiej Pietrowicz, pochowany

Taube Maria Michajłowna, pochowana

Truba Raisa Pankratiewna, pochowana

Fiedotow Wiktor Michajłowicz, ustawił symboliczny nagrobek M.M.Taube

Odnośnik do muzeum

Stan zapisów

Bibliografia

Typologia

Współrzędne geogr.

Odnośnik dla wyszukiwarki Google

Źródła

Liczba dokumentów, fotografii publikacji

Uwagi

Odnośnik przedmiotowy

Poł. geograficzne

Grupy tematyczne

Czy pokazywać na stronie?